Warsaw Summer Jazz Days 2012: School Of Improvational Music

Za niespełna miesiąc rozpoczyna się Warsaw Summer Jazz. Jak co roku będzie więc okazja posłuchać wielu wybitnych jazzowych twórców w USA. To festiwalowa tradycja i jego znak rozpoznawczy. Najwyższa pora rozpocząć prezentację artystów zaproszonych do tegorocznej edycji warszawskiego festiwalu.

W tym roku program imprezy wzbogacony zostanie inicjatywą tym cenniejszą, że mającą nie tylko wymiar artystyczny, ale także edukacyjny. YouMe Project to międzynarodowe przedsięwzięcie, mające na celu przede wszystkim promowanie wspólnych europejskich korzeni kulturowych, poprzez rozwój nowych muzycznych i kulturowych produktów, wywodzących się z  jazzu, muzyki współczesnej i tradycyjnej. W projekt zaangażowane są trzy instytucje: Percentomusica (Włochy), International Association of School of Jazz (Holandia) oraz Fundacja Jazzarium (Polska).

Całość podzielona jest na trzy etapy. W pierwszej fazie zostaną zorganizowane interdyscyplinarne warsztaty dla młodych artystów. W drugiej stworzone przez uczestników zespoły zaprezentują efekty swoich warsztatowych prac podczas festiwalu Warsaw Summer Jazz Days, PERCENTOMUSICA JAZZ AND ELECTRONICS INTERNATIONAL WEEK w Rzymie oraz cyklu koncertów w Hadze zorganizowanych przy współpracy z Royal Conservatory in The Hague. Końcowy, trzeci etap projektu, zakłada stworzenie międzynarodowej platformy interaktywnej, na której artyści będą mogli zaprezentować swoje kompozycje, stworzyć profile zespołów, i poprzez którą będą mieli szansę na kontakt z międzynarodowym środowiskiem muzycznym.

Polska część tego projektu, w warstwie muzycznej powierzona zostanie znanej i niezwykle cenionej w świecie jazzu instytucji SIM. Artyści z nią związani, poprowadzą warsztaty, sami zagrają solowe recitale w jazzarium Cafe oraz wystąpią jako profesorski ansambl SIM Faculty Band. Czym jest The School for Improvisational Music wielu czytelników z pewnością wie. Nie pierwszy raz przyjadą do Polski wdrażać swój program nauczania. Tym, którzy chcieliby wiedzieć więcej spieszymy z wyjaśnieniem oddając łamy Andrzejowi Kalinowskiemu. Redakcja

The School for Improvisational Music, w skrócie SIM jest zakładem naukowo-edukacyjnym, dla mających artystyczne i solistyczne aspiracje studentów oraz absolwentów uczelni muzycznych, przy Center for Improvisational Music na nowojorskim Brooklynie. Od 2001 roku SIM przeprowadził 30 intensywnych warsztatów, w których uczestniczyło ponad 1200 muzyków z całego świata. Rada pedagogiczna wydziału SIM nie jest jednolita i wciąż się zmienia tak aby w jego skład wchodzili najbardziej kreatywni instrumentaliści oraz kompozytorzy jazzu i muzyki współczesnej. Do stałej oferty SIM należą regularne warsztaty, koncerty, sesje naukowe i otwarte wykłady teoretyczne z udziałem publiczności. Zajęcia mają charakter praktyczny np. w combach (małych składach instrumentalnych) i klasach instrumentalnych (tylko dla studentów, absolwentów szkół muzycznych oraz samouków czytających nuty oraz posiadających stosowne umiejętności instrumentalne umożliwiające improwizację) oraz teoretyczny (w formie wykładu) z zakresu kompozycji, aranżacji, biznesu muzycznego, pracy w zespole, studio etc. Niejednokrotnie po zajęciach odbywają się koncerty uczestników warsztatów z udziałem prowadzących zajęcia pedagogów SIM, na który zapraszana jest publiczność.

Misja

Szkoła Muzyki Improwizowanej to stała grupa muzyków /nauczycieli, którzy oddani są tworzeniu szkoły dla instrumentalistów chcących uczyć się jazzu we wszystkich jego współczesnych formach i powiązaniach. Bodźcem dla zdefiniowania programu SIM było spostrzeżenie, że podczas gdy wyższe wykształcenie ma bardzo istotne znaczenie, to jednak podczas klasycznej edukacji, osobom zainteresowanym improwizacją w muzyce, pozostawia się niewiele możliwości pogłębiania wiedzy i rozwoju indywidualnej świadomości artystycznej. SIM oferuje pasjonujące możliwości dla osób, które chcą uczyć się jazzu w środowisku współpracujących ze sobą nauczycieli i uczniów. Uczą się przy tym wszyscy – zarówno studenci, jak i prowadzący zajęcia. Program SIM jest przemyślany na bazie praktycznych doświadczeń poszczególnych pedagogów, obserwacji rynku muzycznego, poszukiwań i doświadczeń w dziedzinie artystycznej wypowiedzi oraz indywidualnej ekspresji. Nauczyciele, cechują się nie tylko cennym doświadczeniem, ale również zaangażowaniem w to, co robią, posiadają też niezbędne zdolności do bycia mentorem młodych ludzi. W SIM wzajemne oddziaływanie na siebie studentów i nauczycieli to zasada fundamentalna.

Unikalna struktura programu wciąż ewoluuje oraz podlega korektom na skutek obserwacji muzyki i jej rynku. Kolejnym ważnym punktem w programie edukacyjnym SIM jest wprowadzenie szerokiego tła kontekstowego (artystycznego, psychologicznego, społecznego i biznesowego), co jest niezbędne, jeśli naprawdę chce się przygotować studenta do „życia po szkole”. SIM zapewnia studentom swobodę do odkrywania nowych obszarów muzyki bądź powracania do ich powszechnie znanych już kreatywnych impulsów. SIM umożliwia studentom uczenie się i myślenie poprzez indywidualne doświadczenie i refleksję. Poza wszystkim: z inspiracji rodzi się kreatywność, z kreatywności powstaje doświadczenie, a poprzez doświadczenie człowiek się uczy.To jest motto szkoły, na podstawie którego powstały jej programy edukacyjne. 

Sedno tego, czego uczę, tkwi w równoczesnym braniu pod uwagę dwóch „biegunów”: grania standardów i grania otwartej improwizacji oraz usiłowanie znalezienia ich wspólnej płaszczyzny mówi dyrektor szkoły oraz jej założyciel Ralph Alessi, który od 1991 roku jest aktywnym uczestnikiem nowojorskiej sceny jazzowej, nagrywa i występuje z takimi muzykami jak: Steve Coleman, Jason Moran, Uri Caine, Don Byron, Ravi Coltrane, Sam Rivers, Fred Hersch, Drew Gress, Tim Berne, Kenny Werner, Michael Cain, Curtis Fowlkes, Bill Frisell, Jim Black, Brad Shepik i wielu innych. Ponadto, jako pedagog prowadzi również zajęcia w klasie trąbki na wydziale jazzu New York University. Tak sam mówi o swojej pracy w wywiadzie, którego udzielił mi na łamach Jazz Forum w czerwcu 2011 roku: 

Impuls do założenia SIM pojawił się jako rezultat moich doświadczeń edukacyjnych w roli zarówno nauczyciela, jak i ucznia. Miałem dobre rozpoznanie, które działania edukacyjne są skuteczne, a które nie zdają rezultatu. Tym, co zawsze wydawało się odnosić dobry skutek, było inspirowanie i zachęcanie studentów do uczenia się od siebie nawzajem połączone z ograniczeniem funkcji nauczyciela do roli mentora, jedynie udzielającego wskazówek, inspirującego czy podsuwającego sugestie. 
Pozytywnych wyników nie przynosiły sytuacje, w których prowadzący tłamsili aspiracje uczniów, sprowadzając je do własnych muzycznych poszukiwań i rozwijania swojego indywidualnego brzmienia. Nie bez znaczenia były też moje własne przemyślenia płynące z wieloletnich rozmów na tematy związane z edukacją, które prowadziłem z Michaelem Cainem, Peterem Epsteinem, Markiem Heliasem, Steve’em Colemanem i innymi kolegami z branży. Zasadniczy pomysł na szkołę sprowadzał się w gruncie rzeczy do oparcia edukacji o takie teorie muzyczne, które z łatwością można omówić ze studentami podczas zajęć. Jednocześnie nie chciałem przywiązywać specjalnej uwagi do technicznych niuansów, którym tak dużo miejsca poświęca się w klasycznym programie edukacji jazzowej. Steve Coleman zdradził mi kiedyś, że wystarczył mu rok na poznanie podręcznikowej teorii jazzu. Wiele mi to uświadomiło. 
Podsumowując, chciałem stworzyć instytut edukacji przede wszystkim dla improwizatorów, który nauczałby patrzenia na muzykę właśnie ze specyficznej perspektywy improwizacji. Równocześnie nie tracę kontaktu z klasyczną edukacją muzyczną.

Czesne w SIM jest średnio niższe o 70% w stosunku do wielu znanych wydziałów muzycznych na uniwersytetach w Nowym Jorku. Przystępna cena ma świadczyć o wierze w nauczanie – iż jest to misja. 
 

Pedagodzy SIM w 2012 roku
Ralph Alessi (trąbka / dyrektor), Andy Milne (fortepian, asystent dyrektora), Tim Berne (saksofon), Jim Black (perkusja), Samir Chatterjee (tabla), Fred Hersch (fortepian), Gerald Cleaver (perkusja), Steve Coleman (saksofon), Ravi Coltrane (saksofon), Tom Rainey (perkusja), DK Dyson (głos), Art Lande (fortepian), Don Byron (klarnet), J. Granelli (bas), Drew Gress (bass), Mark Helias (kontrabas, gitara basowa), John Hollenbeck (perkusja), Brad Shepik (gitara), Mary Halvorson (gitara), Kris Davis (fortepian), Matt Mitchell (fortepian), Matt Maneri (altówka), Angelica Sanchez (fortepian), Michael Formanek (kontrabas), Vijay Iyer (fortepian), Tony Malaby (saksofon), DJ Olive (gramofony), Josh Roseman (puzon), Tyshawn Sorey (perkusja), Katherine Keyes (technika). www.schoolforimprov.org

A oto kilka ważnych biograficznych informacji o profesorach The School for Improvisational Music.

Ralph Alessi

Wybitny amerykański trębacz, kompozytor i pedagog - dyrektor School for Improvisational Music (www.schoolforimprov.org). Od 1991 roku jest aktywnym uczestnikiem nowojorskiej sceny jazzowej i avant-jazzowej. Ralph Alessi nagrywa i występuje z takimi muzykami jak: Steve Coleman, Uri Caine , Don Byron, Ravi Coltrane, Sam Rivers, Fred Hersch, Drew Gress , Tim Berne , Kenny Werner, Michael Cain, Curtis Fowlkes.

Jest odważnym improwizatorem i wymagającym instrumentalistą. 
Jako lider nagrał osiem płyty: Hissy Fit , Vice Virtue , This against that (ten album znalazł się na liście magazynu Jazz Times jako jeden z dziesięciu najlepszych albumów 2002 roku), Look - to kolejny album nagrany z prowadzonym przez Alessiego zespołem This Against That , Open Season, Anastomosi, Cognitive Dissonance, oraz ubiegłoroczny - świetnie oceniany przez krytyków muzycznych na świecie album zrealizowany dla Clean Feed Recording - Wiry Strong ponownie z grupą This Against That.

Jako nauczyciel jest członkiem wydziałów w Five Towns College i w Eastman School of Music. Jest założycielem i dyrektorem SIM, niekomercyjnej instytucji, która obecnie zajmuje się prowadzeniem warsztatów muzycznych w Nowym Jorku i Europie: min w Norwegii, we Włoszech, także w Polsce gdzie SIM poprowadzi warsztaty już po raz czwarty. Od 2002 roku wykłada na wydziale jazzowym w New York University.

www.ralphalessi.com

Mark Helias

Kompozytor i basista Mark Helias jest regularnie widywany w Nowym Jorku w miejscach, gdzie coś się dzieje. Po edukacji w muzycznej szkole średniej i na Uniwersytecie Rutger pod opieką Homera Menscha w 1977 rozpoczął międzynarodową karierę muzyczną z Anthony Braxton Quartet. Od tamtej pory miał przyjemność współpracować z tak znakomitymi instrumentalistami jak: Ray Anderson, Gerry Hemingway, Anthony Braxton, Dewey Redman, Barry Altschul, Anthony Davis, Don Cherry, Ed Blackwell, Carlos Ward, Nana Vasconcelos, Cecil Taylor, Muhal Richard Abrams, Oliver Lake, Julius Hemphill, Marilyn Crispell, Arthur Blythe, Abbey Lincoln, Marcel Khalife, Simon Nabatov, Don Byron, Marty Ehrlich, Mark Dresser, Ellery Eskelin, Slickaphonics, Mose Allison, oraz J.B. Horns.

Helias jest płodnym artystą – skomponował muzykę do dwóch filmów, utwory muzyki kameralnej oraz dzieła dla dużych zespołów i orkiestr. Był producentem albumów innych artystów dla wytwórni Gramavision, Enja, New World, Sound Aspects i Akant/DIW.

Jego trio Open Loose z Tonym Malabym i Tomem Raineyem stał się na muzycznej scenie Nowego Jorku archetypowym zespołem improwizującym. Helias daje solowe koncerty na basie, ale można go również usłyszeć w innowacyjnym basowym duecie The Marks Brothers, z kolegą, basistą Markiem Dresserem. Prowadzi zajęcia w klasie kontrabasu oraz kreatywnej improwizacji jazzowej w Sarah Lawrence College, New School i School for Improvised Music. Powierzono mu również poszerzenie zakresu edukacji o zagadnienia muzyki współczesnej i nowej.

Albumy z jego muzyką są wydawane od 1984 roku. W skład jego dyskografii wchodzą m.in.: Split Image (1984), The Current Set (1987), Desert Blue (1989), Attack The Future (1992), Loopin' the Cool (1995), Fictionary (1998), Come Ahead Back (1998), New School (2001), Verbs of Will (2004), Atomic Clock (2006), Strange Unison(2008) www.markhelias.com

Jim Black

Perkusista, improwizator, kompozytor. Urodził się w 1967 roku w Seattle, mieszka w Nowym Jorku. Gra na perkusji od 17 roku życia. Dorastał grając wszystko i wszędzie od garażowego rocka po swingujący big-band. Od 1985 roku uczęszczał do Berkele College of Music, równocześnie nagrywał płyty i dużo koncertował. W 1991 roku przeprowadził się do Nowego Jorku gdzie często zapraszany jest do współpracy przez muzyków jazzowych i awangardowych min takich jak: Tim Berne (zespół: Bloodcount ), Dave Douglas (Tiny Bell Trio), Ellery Eskelin, Ben Monder, Uri Caine (Mahler i Bach Project), Satoko Fujii, Tony Scherr, Jamie Saft, Anthony Coleman, Mark Feldman, Dewey Redman, Lee Konitz, Cuong Vu, Chris Speed (Yeah No), Kenny Wheeler, Fred Hersh, Django Bates, Lourie Anderson, Bill Carrothers, Peter Evans. Powszechnie uważany jest za wielkiego innowatora i jednego z najciekawszych perkusistów jazzu. W nielicznych wolnych od koncertów i nagrań chwilach udziela się jako pedagog w nowojorskiej School for Improvisational Music. Jim Black jest wspołtwórcą i spoiwem zespołów: Pachora i Human Feel. Jego autorskim pomysłem jest kwartet AlasNoAxis, z którym nagrał dotychczas pięć albumów dla prestiżowej wytwórni Winter & Winter z Monachium, tamże wydał swoja ostatnią płytę: Jim Black Somatic Trio w/ Thomas Morgan and Elias Stemeseder. www.jimblack.com

Matthew Mitchell

Matthew Mitchell urodził się 19 lipca 1975 roku. Jego zainteresowanie muzyką szybko stało się widoczne. Jako dziecko Matt siedział z adapterem dla dzieci i stosem płyt winylowych swoich rodziców (były to m.in: The Beatles, Stevie Wonder, Jimi Hendrix), ucząc się na pamięć wykonawców, tekstów piosenek, czasu ich trwania oraz innych szczegółów. W wieku 6 lat zaczął grać na pianinie, komponował mając lat 10. Jego pociąg do muzyki, zdolności i zaangażowanie rosły i już wieku 13 lat wiedział, że muzyka będzie jego życiem.

Po szkole średniej Matt przez pięć lat uczęszczał do szkół muzycznych. Pierwsze trzy lata spędził na Indiana University, kolejne dwa w Eastman School of Music, gdzie uzyskał tytuł magistra. W czasie lat szkolnych Matt grał różnorodną muzykę osadzoną w różnych kontekstach, włączając w to doświadczenia z grupami grającymi rock, fusion, hip-hop, salsę, muzykę brazylijską i polkę. Godnymi uwagi nauczycielami Matta z tego okresu byli: David Baker, Luke Gillespie, Michael Cain i Elizabeth DiFelice.

W kręgu jazzowym Matt występował i nagrywał z Ralphem Alessi, Timem Berne, Wesem Andersonem, Davidem Bakerem, Jimmym Coe, Ravim Coltrane, Peterem Epsteinem, Pookiem Johnsonem, Ayelet Rose Gottlieb, Joshem Rosemanem i Davidem Youngiem. Od 1999 roku gra z dwoma improwizującymi zespołami: Kaktus i Feigner oraz z grupą grającą art rock - Thinking Plague. Obecnie mieszka w Filadelfii, koncertuje, komponuje, tworzy zespoły i nagrywa muzykę, która odzwierciedla jego stale poszerzający się wachlarz zainteresowań muzycznych i nie tylko. W ostatnim czasie kreatywnie uczestniczy w zespole Toma Berne, którego ostatnia płyta Snakeoil z udziałem Mitchell'a ukazała się w monachijskim ECM rec. www.mattmitchell.us