Deciphering The Message

Makaya Mc Caraven w Blue Note. To ci historia. Ikona młodych twórców i młodej publiczności chicagowskiej sceny jazzowej przeszedł na ciemną stronę mocy i zdradził ideały niezależności i zapisał się do wielkiej korporacji. Takie sformułowanie usłyszałem w jednej z rozmów z nie tak wcale zaawansowanym wiekowo miłośnikiem jazzu. Źle mu było w International Anthem - dodał bardziej zniesmaczony niż zaniepokojony fan? I po chwili proroczo skonstatował: teraz, zamiast swobodnie eksplorować wielką dziedzinę beatów, jako samozwańczy co prawda, ale jednak „beat scientist”, będzie prowadzany na łańcuchu grubych ryb muzycznego przemysłu i zginie w strumieniu boleśnie podobnych siebie naiwniaków, którym wydawało się, że duży może więcej i wrota kariery wreszcie otworzą się wreszcie na oścież.

Nazwiska gentlemana wypowiadającego te słowa nie podam, bo po pierwsze nie mogę bez jego zgody, po drugie nie chcę robić człowiekowi przykrości. Zasłyszawszy te wszystkie troski i obawy byłem już po przesłuchaniu płyty i zastanawiało mnie czy aby na pewno rozmówca również zadał sobie trud choćby pobieżnego kontaktu z Deciphering The Message czy może wziął swoje myśli z głowy czyli z niczego. Zakładam, że to pierwsze, wniosek z tego prosty, że słuchaliśmy chyba dwóch różnych płyt.

Tak więc prawdą jest, że przejście z International Anthem to krok w stronę wielkiego showbiznesu jazzowego. Nadużyciem, że poskutkowało to niewolnictwem artystycznym. Z płyty wynika, że Makaya dalej robi to co uważa za stosowne i chyba w pełnej zgodzie za sobą. Fakt, że w kontakty z wielkimi wydawcami zawsze wpisane jest ryzyko poddaństwa, ale nie zawsze tak być musi. Tutaj raczej doszło do rodzaju symbiozy. Otóż wielka klasyka bluenote’owska w formie zapożyczeń, sampli, nakładek fragmentów oryginałów z Hanka Mobleya, Dextera Gordona, Kenny’ego Dorhama, Lee Morgana, Kenny’ego Drew,  Kenny’ego Burrella i nade wszystko Arta Blakeya na własne pomysły rytmiczne, aranżerskie i brzmieniowe. 

Klasyki dostają tu nowe życie albo inaczej język historii poddany zostaje próbie przełożenia na język współczesny. Czy skutecznie pytanie jest otwarte, niemniej próba jest w moim odczuciu warta dyskusji. Starsi słuchacze zaproszeni są do obejrzenia jak słynne standardy mogą funkcjonować w czasach naszych. Młodzi, dla których nazwisko McCraven znaczy wiele i swoje muzyczne gusta związali z beatem, rapem i hip-hopem zachęceni zostali do sięgnięcia do bogatej historii afroamerykańskiego dziedzictwa muzycznego.

Szczytny to cel bez dwóch zdań, choć nie bardzo wiadomo czy jednych i drugich uda się choć na chwilę wyrwać z własnych okopów. Ja bym osobiście w tej sprawie stawiał bardziej na młodych.

Nie będę ukrywał, że nie bardzo lubię taką muzykę ani w wersji całkowicie autorskiej, jak to McCraven ma w zwyczaju proponować, ani w takiej jak na Deciphering Message, edukacyjnej, gdzie autorami są zarówno żyjący jak i zmarli twórcy. Ale za cholerę nie można tej płycie odmówić jakości. Nie można też udawać, że nie intryguje i nie stawia ważnych pytań o ciągłość w muzyce jazzowej i recepcję historii w nowych czasach.