To Duke

Branie na warsztat przez jazzmanów popularnych melodii czy standardów ma to do siebie, że słuchaczom mniej biegłym w filozofii improwizowania wyjątkowo efektywnie jest w stanie uświadomić, na czym jazz między innymi polega: na graniu „tego, czego tam nie ma”; na odejściu od treści dobrze znanych ku nowym; na uwalnianiu się od konwencji i proponowaniu odmiennych sposobów działania; wreszcie na eksponowaniu własnej autorskiej koncepcji muzykowania. Dlatego choćby Miles Davis sięgał po repertuar z list przebojów. Dlatego też Matthew Shipp na swej najnowszej płycie interpretuje twórczość Duke'a Ellingtona. Przemienił on historyczną muzykę Księcia w pełną fantazji, współczesną freejazzową sztukę.

Ellingtonowskie motywy zdają się być dla Shippa i towarzyszących mu Michaela Bisio na kontrabasie i Whita Dickey'a na perkusji pretekstem, aby muzykować po swojemu, na własnych warunkach. Obchodzą się oni z materiałem wyjściowym z jako takim szacunkiem, rysując linie melodyczne, ale kreślą bezpardonowo pośród nich wyobrażone przez siebie figury. Obserwujemy zatem nakładające się na siebie muzyczne rejestry – tłem dla pełnych rozmachu melodyjnych fraz fortepianu jest mącąca porządek praca sekcji, rozrywkowy swing nagle natyka się na dramatyczną arytmiczną kontrę, a rozdzierające spazmy komentują jowialne puenty. Trio Shippa lubuje się w takich stylistycznych przygodach, realizuje je i w formie gry kolektywnej, i urozmaiconych dramaturgicznie partiach solowych. Ma tu miejsce nieustające tarcie między znamionami przystępnego ładu a freejazzowym rozgardiaszem opartym na rozpoznawalnych tematach. Ale należy podkreślić, że ten drugi przeważa.

„To Duke” jest z całą pewnością albumem dla miłośników bezkompromisowej dekonstrukcji, którzy bardziej są ciekawi muzyki autorskiej dnia dzisiejszego aniżeli odtwórstwa wzorców sprzed dziesięcioleci. Co ważne jednak, trio Shippa nie burzy, a w oparciu o nobliwe konstrukcje buduje własne.