Jazz Jantar: trio Matthew Shipp, William Parker i Daniel Carter oraz Satoko Fujii & Joe Fonda

22. edycja festiwalu Jazz Jantar powoli dobiega końca. 16 listopada, w klubie Żak wystąpią Matthew Shipp, William Parker i Daniel Carter. Po nich zaś wystąpi duet Satoko Fujii & Joe Fonda.

„Błyskotliwy. Wielki. Świetny.  Piękny.” –  te cztery krótkie słowa wystarczyły założycielowi portalu Freejazzblog.org Stefowi Gijsselsowi do opisania koncertowego albumu „Seraphic Lights” tria Daniel Carter - William Parker - Matthew Shipp. „Zbyt długo uważałem istnienie takich muzyków za oczywistość. To goście potrafiący wysnuć muzykę wprost z powietrza, sprawiając że brzmi jak coś specjalnego. Wyobraźcie sobie sytuację, w której taka umiejętność jest normą” – dodaje na popmatters.com John Garrett. Wszyscy trzej muzycy poświęcili jazzowi awangardowemu całe twórcze życie, dochodząc do klasy mistrzowskiej w dziedzinie kompozycji i improwizacji. Każdy ma za sobą kilkadziesiąt lat pracy twórczej w uchodzącym za mekkę jazzowych środowisk kreatywnych Nowym Jorku. Choć znają się od lat 80-tych jako trio występują niezwykle rzadko, a koncert w ramach Festiwalu Jazz Jantar będzie jedynym występem tego składu w Europie. Carter, Shipp i Parker to wybitni instrumentaliści, sprawdzeni w rolach liderów liczonych na dziesiątki muzycznych zestawień, zawsze potrafiący doskonale odnaleźć się w sytuacji muzycznej współpracy. Bezkompromisowość, szerokość muzycznego horyzontu i nieustanne poszukiwanie nowych wyzwań zaowocowało bogatym dorobkiem pozwalającym zaliczyć każdego z  nich do grona czołowych współczesnych jazzowych awangardystów.

Nazywany gigantem jazzu nowej generacji pianista Matthew Shipp przez lata zapracował na opinię innowatora i twórcy wymagającego, jednakże jego dorobek pozostaje dużo bardziej wielowymiarowy. Brakiem skrępowania i lekkością w podejściu do gry przypomina nieustannie poszukującego Cecila Taylora, jednak filar jego muzyki stanowi głęboka inspiracja klasykiem be-bopu – Budem Powellem:  „bez względu na to, jak daleko odchodzi od konwencjonalnej struktury, wyczucie ruchu akordów i linii melodycznej Shippa zbliża go do Powella bardziej niż do Taylora.” – pisano na łamach All About Jazz, a Lexington Herald pisze o Matthew Shippie: „gra jakby nowoczesny Thelonious Monk, z bogatym podejściem modalnym do gry i perkusyjną frywolnością, poza tym wszystkim brzmi, jak nikt inny.” Matthew Shipp rozwija swój język wypowiedzi nieustannie od połowy lat 80., w jego rozległej dyskografii znajduje się kilkadziesiąt tytułów nagranych w roli lidera jak i side-mana, a najważniejszymi wśród muzyków z którymi współpracował są choćby David S. Ware, Roscoe Mitchell czy – ostatnio Ivo Perelman. 

Wkład Williama Parkera w żywy rozwój dzisiejszej sceny jazzowej można uznać za fundamentalny. W dyskografii urodzonego w 1951 roku kontrabasisty znajduje się ponad 150 albumów, które prowadzący także szeroką działalność edukatorską Parker nagrał w towarzystwie setek muzyków z całego świata. W przeszłości grał w składach Cecila Taylora, Dona Cherry, Milforda Gravesa czy David S. Ware, dziś z pewnością można go zaliczyć do najbardziej pracowitych muzyków kręgu awangardy – jego pełnobrzmiący kontrabas rokrocznie pojawia się na kilku - kilkunastu albumach. Nic więc dziwnego, że The Village Voice nazwał Parkera „najkonsekwentniej doskonałym free jazzowym kontrabasistą wszechczasów”.

W odróżnieniu od poprzedników utalentowany multiinstrumentalista Daniel Carter, czynnie udzielający się na scenie już od lat 70-tych jest postacią relatywnie nieznaną. Pozostając w jazzowym undergroundzie, całkowicie oddaje się muzyce.  Grając na saksofonach, trąbce, fletach i klarnetach potrafi wyrazić swą muzyczną wizję w obrębie różnych stylistyk i zestawień instrumentalnych, zaznaczając swoją obecność za każdym razem, gdy pojawia się na scenie. Wśród jego licznych współpracowników znajdują się muzycy tacy jak Paul Flaherty, Suzie Ibarra, Roy Campbell Jr., Sabir Mateen, Paul Dunmall, Federico Ughi a wczesne grupy Cartera, takie jak  Test czy Other Dimensions In Music, „uczyniły myślącą naprzód nowojorską scenę jazzową jeszcze bardziej muzycznie progresywną” (Stef Gijssels)

Japonka Satoko Fujii, uważana za jedną z najoryginalniejszych pianistek freejazzowych, tajniki muzyki jazzowej zgłębiała w Stanach Zjednoczonych, studiując w bostońskim Berklee College of Music i w New England Conservatory. „Fujii okazała się artystką niezwykle wszechstronną – świetnie czuje się bowiem zarówno, grając solo i w duetach, w triach i kwartetach, jak i z orkiestrami.”  Jej muzyka obejmuje wiele gatunków, łącząc jazz, współczesną muzykę klasyczną, rock i tradycyjną muzykę japońską w innowacyjną syntezę. Jej różnorodne kompozycje zawierają proste melodie ludowe, harmonijne wyrafinowanie jazzu, rytmiczną moc rocka i rozbudowane formy kompozytorów symfonicznych.

Wydaje płyty pod różnymi szyldami: jako Minamo w duecie ze skrzypaczką Carlą Kihlstedt, 2 Piano Duo z pianistką Myrą Melford, NatSat to duet z mężem Natsukim Tamurą, w Toh-Kichi gra z legendarnym perkusistą Tatsuyą Yoshidą. Poza tym nagrywa i występuje w Satoko Fujii Trio i New Trio, w kwartecie Kaze, Satoko Fujii Quartet, Min-Yoh Ensemble, i to nie koniec tej listy. Do tego należy doliczyć składy bigbandowe, spośród których najbardziej płodny – bo nagrał do tej pory aż osiem płyt – okazał się Satoko Fujii Orchestra New York; poza tym okazjonalnie działają „orkiestry” w Tokio, Nagoyi i Kobe. (na podstawie tekstu Sebastiana Chosińskiego z portalu esencja.pl). W duecie z kontrabasistą Joe Fondą wydała trzy albumy DUET (2015) i MIZU (2017) oraz w trio TRIAS (2017)

Joe Fonda był basistą w zespołach Anthony'ego Braxtona w latach 1984–1999.
Wydał dwanaście albumów pod własnym nazwiskiem. Fonda był także członkiem The Creative Musicians Improvisors Forum pod kierownictwem Leo Smitha oraz współpracował z takimi muzykami, jak Archie Shepp, Lou Donaldson, Kenny Barron, Dave Douglas, Curtis Fuller, Carla Bley czy Maciej Obara i Irek Wojtczak. Obecnie Fonda nagrywa i koncertuje z Fonda-Stevens Group, Conference Call, The Fab Trio, The Nu Band and Bottoms Out.

CO? – 22. Jazz Jantar: Matthew Shipp, William Parker, Daniel Carter / Satoko Fujii & Joe Fonda
KTO? – Matthew Shipp, William Parker, Daniel Carter  / Satoko Fujii & Joe Fonda
GDZIE? – Klub Żak, Gdańsk
KIEDY? – 16/11/2019; 20:00
BILETY?:
30 zł I pula / 40 zł II pula – zniżka* na Kartę Dużej Rodziny
50 zł I pula / 60 zł II pula – ulgowe* dla studentów, uczniów, seniorów
70 zł I pula / 90 zł II pula – super zniżka* na Kartę do Kultury
80 zł I pula / 100 zł II pula – bez zniżek