Znamy już program 3 edycji festiwalu Nowa Muzyka Żydowska!

3. Festiwal Nowa Muzyka Żydowska odbywać będzie się w tym roku w dniach 19 – 22 kwietnia. Znakiem rozpoznawczym każdej edycji tego festiwalu są projekty specjalne. W tym roku będzie ich aż trzy: "Śpiew ziemi" w wykonaniu rosyjsko-izraelsko-polskiego VDM Trio, "Melas chole" realizowany przez Olgierda Dokalskiego (Daktari, kIRk) i jego polsko-izraelsko-belgijską formację Nor Cold Quartet a na finał - "Projekt Gebirtig" realizowany pod wodzą Jarka Bestera i jego Bester Quartet (dawniej Cracow Klezmer Band) z udziałem trębacza Tomasza Ziętka. 

Jak mówi dyrektor artystyczny festiwalu Miron Zajfert: NMŻ konsekwentnie dąży do odczytania szeroko pojętej żydowskiej tradycji muzycznej jako swoistego pierwiastka który inspiruje współczesnych twórców. Jesteśmy festiwalem otwartym i poszukującym a naszą drogę wyznaczają: muzyczna wrażliwość i twórcza indywidualność zaproszonych gości oraz bliskie im, nie rzadko radykalne, różnorodne stylistyki, brzmienia i gatunki. (…) Możesz czerpać z tradycji, ale musisz robić swoje. Musimy iść z duchem czasu i nie zamieniać muzyki żydowskiej w muzeum (…) – te słowa wybitnego kompozytora i klarnecisty Davida Krakauera były i pozostaną naszą artystyczną busolą.

Na NMŻ usłyszeć będzie można także znakomitą Muzykę Żydów z Jemenu (Zimpel/Robinson/Rogiński/Zerang), o których pierwszym koncercie pisaliśmy tutaj, "Kołysanki na wieczny sen" w wykonaniu Leny Piękniewskiej i zespołu Soundcheck a także francuską grupę Kabbalah czy amerykańskie The Sway Machinery. 

Festiwal tradycyjnie rozpocznie się w Synagodze im. Nożyków a potem przeniesie na warszawską Pragę do sal Novego Kina Praha.  Jazzarium.pl jest patronem medialnym festiwalu Nowa Muzyka Żydowska.

SPROSTOWANIE: KONCERTY FESTIWALOWE SĄ BILETOWANE! INFORMACJA O CENACH I DYSTRYBUCJI BILETÓW POJAWI SIĘ WKRÓTCE. 

PROGRAM FESTIWALU:

19.04.2012 (czwartek) Synagoga im. Nożyków (ul. Twarda 6) Godz. 20:30

VDM Trio (Rosja/Izrael/Polska) „Śpiew Ziemii”

Zespół tworzą: rosyjski multiinstrumentalista Vladiswar Nadishana, kompozytor, gitarzysta i wokalista Dima Gorelik z Izraela oraz śpiewająca i grająca na instrumentach smyczkowych, z których większość to rekonstrukcje instrumentów dawnych, etnomuzykolog i pedagog - Maria Pomianowska. Ich muzyka urzeka niesłychanie współczesnym językiem – językiem krzyżujących się kultur bogato czerpiącym z tradycji. Głęboko sięgają do źródłowych, niemal pierwotnych korzeni muzyki żydowskiej, odczytując je jako obszar dla wypełnionych emocjami improwizowanych poszukiwań. Bardzo duże znaczenie w ich projekcie odgrywają także odniesienia i inspiracje  kulturą środkowo-europejską. Trójka znakomitych muzyków, trzy wybitne i twórczo nieskrępowane indywidualności dają gwarancję, że będziemy uczestnikami refleksyjnej podróży po najwyższej próby obszarach free world music. Projekt powstaje specjalnie dla Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska.

20.04.2012 (piątek) Nove Kino Praha (ul. Jagiellońska 26) Godz. 19:00

Perry Robinson, Michael Zerang, Raphael Rogiński, Wacław Zimpel (USA/Polska) „Muzyka Żydów z Jemenu”

Kwartet gigantów współczesnej muzyki improwizowanej podejmuje niezwykle udaną próbę twórczego odwołania się do muzyki Żydów z Jemenu. Muzyka jemeńskiej diaspory była unikatowa. Sytuacja geopolityczna sprawiła, że rozwijała się w swoistej izolacji i oderwaniu od głównego nurtu muzycznej kultury żydowskiej, ulegając wpływom i przenikając się z surową muzyką Beduinów, czy też barwą brzmień arabskich. Artyści z niezwykłą wrażliwością odnosząc się do tradycji po mistrzowsku poszerzają ją w warstwie wykonawczej o wpływy współczesnego jazzu i rocka. Muzyka jemeńskich Żydów w prezentowanym projekcie jest punktem wyjścia do otwartego aktu kreacji, podstawą twórczych poszukiwań, w których dochodzą do głosu indywidualne fascynacje członków kwartetu.

Kabbalah  (Francja)

To mogło zdarzyć się tylko w Marsylii. Polak – Stef Galeski, grający algierskie châabi spotyka rosyjską, klasycznie wykształconą skrzypaczkę Anakin Startsevą. Dołączają do nich: Ndolé – rapujący basista z Kamerunu i perkusista z Chicago – Luigi Gatto. Piątym w zespole jest Uliphant – berliński mistrz saksofonów i klarnetów, pasjonat analogowych brzmień „oldschoolowych” syntezatorów. Połączyła ich pasja do żydowskiej muzykii nieskrępowana improwizowana zabawa pełna kosmopolitycznej dźwiękowo fantazji. Jidysz Dada – tak nazwali stworzony przez siebie gatunek muzyczny. Z dużym wyrafinowaniem i smakiem łączą i mieszają brzmienia, style i gatunki. I choć co chwila burzą tradycję i muzyczne normy, to tworzą w to miejsce przestrzeń dla czegoś co właśnie dopiero przychodzi. Każdy koncert Kabbalah to spełniona obietnica wyprawy do „zakręconego” muzycznie świata, nieprzewidywalnej i nieco zwariowanej zabawy. To wspólne odkrywanie wcześniej nienazwanego.

21.04.2012 (sobota)

Nove Kino Praha (ul. Jagiellońska 26) Godz. 14:00

„The Klezmatics on Holy Ground” - projekcja filmu dokumentalnego Reż. Erick Greenberg Anjou, prod. USA  2010 Film o legendarnym, Nowojorskim zespole odgrywającym od ponad 20 lat prekursorską rolę na światowej scenie muzyki żydowskiej.

Godz. 19:00

Nor Cold Quartet (Polska/Izrael/Belgia) Projekt „Melas chole”

Na początku była płyta „Biviendo En Kantando” z archiwalnymi, pochodzącymi z początku XX wieku nagraniami sefardyjskich Żydów z Bałkanów. Ta trzeszcząca, chropawa, ale za razem piękna muzyka w niemal metafizyczny sposób zainspirowała twórcę projekty – Olgierda Dokalskiego (Gaamera, Daktari) – trębacza i kompozytora poszukującego nieoczywistych brzmień i rozwiązań muzycznych. Słuchanie archiwalnych pieśni ladino wprowadziło mnie w stan bliski melancholii. Próba ich odegrania ów stan jeszcze pogłębiła. Pomysł na interpretację tych archiwalnych nagrań wykrystalizował się całkiem naturalnie. Pojawiła się we mnie chęć podzielenia się tym uczuciem. Chęć uwolnienia w muzyce emocji, które uzewnętrznią ból i euforię zarazem spowodowaną nieuchronnością upływu czasu.– tak o swoim projekcie mówi autor. Do udziału zaprosił grającego na gitarze i tar Wojciecha Kwapisińskiego oraz perkusistę Oori Shaleva z Izraela i belgijskiego saksofonistę Zegera Vandenbusschea. Projekt powstaje specjalnie dla Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska.

„Taniec po zachodzie słońca”

Pomiędzy koncertami, w foyer kina odbędą się warsztaty tańca izraelskiego. Poprzedzi je Havdala – uroczystość zakończenia Szabatu. Po niej światowej sławy choreograf Oren Ashkenazi z Izraela poprowadzi zajęcia taneczne. Będzie to jedyna w swoim rodzaju możliwość połączenia wiedzy o zdarzeniu kulturowym, tak ważnym w żydowskiej tradycji z aktywnym w nim uczestnictwem I zabawą. Projekt przygotowany przez The American Jewish Joint Committee.

The Sway Machinery (USA)

The Sway Machinery nie bierze jeńców – twierdzi amerykański krytyk. Na scenie zapomniane światy  wychodzą na światło dzienne. Muzyka, gdzie tradycja kantoralna łączy się z brzmieniem XXI wieku.Obraz i muzyka. Emocje i energia. Dziedzictwo śpiewu synagogalnego jako źródło inspiracji dla współczesnej, żydowskiej muzycznej awangardy. Dla The Sway Machinery to uniwersalna żywa tkanka, po której poruszają się w drodze do tworzonych przez siebie światów przyszłości. Wydobywają z zapomnienia piękno i potęgę sztuki wokalnej XIX wiecznych kantorów i tworzą z niej unikalną, autentycznie nową wartość, napełniając ją energią rockowego brzmienia. Mistyczne frazy i transowe uniesienia rezonują z radykalnym brzmieniem gitary elektrycznej, basu i sekcji dętej. To muzyka intrygująca i nieoczywista. To swoista kwintesencja pojęcia „nowa muzyka żydowska.” Obok  twórcy i lidera zespołu – Jeremiaha Lockwood –charyzmatycznego, intrygującego barwą głosu wokalisty i gitarzysty- wystąpią John Bollinger, Kenny Warren, Matthew Bauder i Roland Caswell jr.

22.04.2012 (niedziela) Nove Kino Praha (ul. Jagiellońska 26)  Godz. 14:00

„The SoColled Movie” - projekcja filmu dokumentalnego

Reż. Garry Betel   prod. USA  2009

Josh Dolgin – “SoCalled” to artysta poruszający się swobodnie zarówno po świecie muzyki żydowskiej jak i hip-hopu. Poszukuje inspiracji w przeróżnych muzycznych światach. Film opowiada o jego artystycznej drodze kilku ostatnich lat.

Godz. 19:00

Lena Piękniewska & Soundcheck (Polska) „Kołysanki na wieczny sen” Bardzo wysmakowana, pełna powietrza i po mistrzowsku wyważona emocjonalnie muzyka zespołu Soundcheck (trzeba pamiętać, że od kilku lat zaliczani są do czołówki polskiej sceny jazzowej) znakomicie współgra z wyśpiewanymi po hebrajsku i po polsku poetyckimi strofami, pełnymi refleksji nad czasem minionym,  nad ludżmi, których już nie ma, nad miejscami, które dziś są zupełnie inne. Projekt jest niebywale otwarty i co najważniejsze autentyczny. Czy to niezwykła muzyka, czy ponadczasowe wartości tkwiące w wyśpiewanych współczesnych tekstach, czy też intrygująco ciekawy głos Leny? Chyba wszystko razem sprawia, że trudno się oderwać od słuchania tej muzyki. Zespół Soundcheck zagra w składzie: Krzysztof Dyś - piano, Maciej „Kocin” Kociński - saksofon, klarnet, Andrzej Święs - kontrabas, Krzysztof Szmańda - perkusja. Koncert Domu Kultury Praga.

Bester Quartet & Tomasz Ziętek (Polska) „Projekt Gebirtig”

W 1942r. został zamordowany Mordechaj Gebirtig – poeta, kompozytor, bard krakowskiego Kazimierza. Postać tragiczna i wieloformatowa. Jego wiersze i piosenki są niedościgłymi „fotografiami” międzywojennej rzeczywistości. Są niezbywalną ostoją naszej wspólnej polsko-żydowskiej ciągle żywej historii.

Jarek Bester – muzyk, kompozytor, lider Krakow Klezmer Band, a obecnie Bester Quartet. Twórca o niezwykłej wrażliwości muzycznej. Swoimi dźwiękami tworzy magiczne, pełne z jednej strony nostalgii, z drugiej zaś niesamowitej ekspresji muzyczne przestrzenie. Jako jedyny na język muzyki przełożył fragmenty prozy Bruno Schulz’a i zrobił to z ogromnym sukcesem. Tu będziemy świadkami jego autorskiego odczytania songów Gebirtiga, swoistego spotkania dwóch twórców ponad czasem, ponad językiem i ponad tradycją. Do realizacji projektu Jarek zaprosił muzyków ze swojego kwartetu: Olega Dyjaka – perkusja, Jarosława Trybałę – skrzypce, Mikołaja Pospieszalskiego – kontrabas oraz trójmiejskiego trębacza – Tomasza Ziętka. Projekt powstaje specjalnie dla Festiwalu Nowa Muzyka Żydowska i  Muzeum Historii Żydów Polskich.

Dyrektor Artystyczny Festiwalu NMŻ

Miron Zajfert