Czas na JazzART 20221

Po dwuletniej przerwie na edycje wirtualne, Katowice JazzArt Festival wraca do grania na żywo. Równocześnie mierzy się z nową rzeczywistością, jaką stworzyła inwazja Rosji na Ukrainę.

„Pierwsza Dama Piosenki — Ella Fitzgerald ­– patronuje symbolicznie jedenastej edycji naszego festiwalu. Ikona amerykańskiego jazzu, zaangażowana w ruch na rzecz praw obywatelskich, była wielokrotnie nagradzana za osiągnięcia artystyczne (14 nagród Grammy), ale także za działania społeczne. Jako festiwal idziemy w jej ślady. Poprzez nadanie wydarzeniu wartości wykraczającej poza czysto estetyczne, chcemy zwrócić się ku korzeniom jazzu — muzyce wolności, celebrującej dialog ponad podziałami. „We Are All Here” — wszyscy tu jesteśmy” – mówi Martyna van Nieuwland, dyrektor artystyczna festiwalu, którego pierwsza edycja odbyła się 10 lat temu, w 2012 roku.

Festiwal rozpoczyna się mocnym ukraińskim akcentem muzyczno-poetyckim. Po koncercie wschodzącej gwiazdy ukraińskiej pianistyki jazzowej Katheriny Zyabluk w duecie z Natalią Kordiak (głos, elektronika) w programie opartym na poezji Łesi Ukrainki, spotkanie ze współczesną lwowską poetką Yuliyą Musakovską.

W programie także młoda scena francuska (trio Suzanne), polsko-duńska rewelacja ― duet na perkusję i fortepian Alfons Slik oraz projekt totalny dwojga laureatów Paszportów „Polityki”, czyli Wacław Zimpel i Alex Freiheit jako „Progrom”.

Na festiwal powrócą faworyci ― znani polskiej publiczności Paal Nilssen-Love i Ingebrigt Håker Flaten (odwiedzili JazzArt w roku 2016 z The Thing) wystąpią z wielkim składem Large Unit. Czternastu muzyków z całej Skandynawii plus Brazylia, a gościnnie Terrie Ex z legendarnej undergroundowej formacji The Ex.

Nie zabraknie artystów zamieszkałych w Katowicach. Jędrzej Siwek wystąpi z premierowym projektem „La Mer” przywołującym wczesne morskie wspomnienia Debussy’ego. Z kolei utalentowana katowicka perkusistka Ola Rzepka zaczyna rezydencję artystyczną w ramach JazzArtu i nieraz zobaczymy ją na scenach festiwali w Polsce i za zagranicą.

Współpraca, wymiana, dialog ― idee, które przyświecają JazzArtowi od lat, zrealizowane zostaną ze zdwojoną siłą po wirtualnej przerwie. Z Portugalii przyjadą do Katowic dwa składy jako kontynuacja współpracy z kolektywem improwizatorów Porta Jazz.

Więcej na jazzartfestival.eu

Pełny program festiwalu

26.04 (wtorek)

Katherina Zyabluk [UA] & Natalia Kordiak [PL] „Leśna pieśń/Лісова Пісня”

godz. 19.00

lokalizacja: Teatr Śląski w Katowicach, Scena w Malarni

Katherine Zyabluk ― kompozycja, fortepian, głos, elektronika

Natalia Kordiak ― głos, elektronika, perkusja

Katherina Zyabluk to pianistka jazzowa i kompozytorka z Kijowa. Studiowała również

w Polsce. Liderka duetu Zyabluk&Pavlov, współliderka Rusnak/Zyabluk Quartet (z kwartetem zagrali w zeszłym roku w Katowicach). Nagrała płytę „Borders Make You Grow” oraz „Forest Song”* ― poświęconą poezji Łesi Ukrainki. I to właśnie ten repertuar, wykonany przy współudziale Natalii Kordiak ― polskiej wokalistki jazzowej, usłyszymy podczas festiwalu.

*„Leśna pieśń” to improwizowana suita oparta na tytułowej féerie autorstwa Łesi Ukrainki (1871-1913) – jednej z czołowych pisarek literatury ukraińskiej. Jest to jeden z pierwszych prototypów ukraińskiej fantastyki. Utwór pochodzi z 1911 r., kiedy Łesia Ukrainka mieszkała

w Kutaisi w Gruzji. Właściwie Łesia Ukrainka nie wymyśliła historii o nimfie leśnej, Mavce zakochanej w śmiertelnym młodzieńcu Łukaszu, ale przekazała ludową legendę oplatając ją

w swoją estetyczną formę literacką. W „Leśnej pieśni” występują mitologiczne postacie ze słowiańskiego folkloru oraz zapis nutowy autentycznej ukraińskiej muzyki ludowej, zwłaszcza z regionu Polesia. Spektakl oparty jest na melodiach ludowych, które Łesia Ukrainka zbierała sama, podróżując po Polesiu i nagrywając śpiew tamtejszych kobiet. Finalnie zebrała

16 zaśpiewów, które zostały umieszczone na końcu pierwszych publikacji tego dzieła. Suita Katherine Zyabluk opiera się właśnie na nich.

Poezja w czasie wojny: Spotkanie z Yuliyą Musakovską [UA]

godz. 20.00

lokalizacja: Teatr Śląski w Katowicach, Scena w Malarni

Prowadzenie: Julia Fiedorczuk [PL]

Rosja rozpoczęła swoją wojnę z Ukrainą znacznie wcześniej niż 24 lutego 2022 roku. Już w 2014 roku Rosja nielegalnie zajęła część obwodów donieckiego i ługańskiego oraz siłą zaanektowała Krym. W rzeczywistości agresja Rosji na Ukrainę trwa od wieków. Problematyka wojny pojawiała się często w ukraińskiej poezji współczesnej, jednak po 2014 roku stała się zasadniczą problematyką. Jest to też kluczowy temat dwóch najnowszych tomików poetyckich Yuliy Musakovskiej, ukraińskiej poetki urodzonej we Lwowie: „Mężczyźni, kobiety i dzieci” (2015) oraz „Bóg wolności” (2021).

Yuliya Musakovska (rocznik 1982) jest ukraińską poetką i tłumaczką, członkinią PEN Ukraina. Jest autorką pięciu tomików poetyckich: „Bóg wolności” (2021), „Mężczyźni”, „kobiety i dzieci” (2015), „Polowanie na ciszę” (2014), „Maski” (2011) oraz „Wdech, wdech” (2010). Jej wiersze były tłumaczone na angielski, niemiecki, hiszpański, litewski, hebrajski, polski, bułgarski i inne. Jest tłumaczką Tomasa Tranströmera na język ukraiński, tłumaczy również współczesnych autorów ukraińskich na język angielski. Laureatka licznych nagród literackich na Ukrainie,

w tym nagrody DICTUM Wydawnictwa Krok (2014), nagrody Smoloskyp Poetry Award (2010), nagrody Ostroh Academy Vytoky Award (2010), nagrody im. Bohdana Antonycza (2009)

i nagrody Hranoslov (2008).

Wydarzenie organizowane we współpracy z Lwowem ― Miastem Literatury UNESCO.

28.04 (czwartek) Wacław Zimpel & Alex Freiheit „Progrom” [PL]

godz. 19.00

lokalizacja: Drzwi Zwane Koniem

Siksa forever? Tak nam obiecywano i na szczęście Siksa istnieje nadal, ale obok narodziła się i Alex Freiheit ― drugie alter ego tej wokalistki i performerki. Razem z Wacławem Zimplem – kolejnym fenomenem polskiej sceny improwizowanej – stworzyła 75 minutowy poemat muzyczny „PROGROM”. Zaprezentowany został po raz pierwszy na City of Asylum

w Pittsburghu w ramach Jazz Poetry Month. To wyjątkowe widowisko odbyło się i zostało zarejestrowane w opuszczonym basenie z czasów komunizmu. Na JazzArt Festivalu „PROGROM” będzie prezentowany w specjalnie przygotowanej, podwójnej (!) przestrzeni podkreślającej uczucie izolacji.

Alex Freiheit ― teksty piosenek, wokal

Wacław Zimpel ― muzyka, klarnet altowy, elektronika

Suzanne Trio [FR]

godz. 21.00

lokalizacja: Jazz Club Hipnoza

Są młodzi, dopiero co dostali się do finału Jazz Migration #7 i wydali znakomitą epkę „Berthe”. Trio tworzą dwa instrumenty dęte: klarnet i saksofon altowy (Hélène Duret, Maëlle Desbrosses), gitara Pierre’a Tereygola oraz ich wokale. Grają akustyczny jazz bez efektów specjalnych i bez kompleksów. W ich muzyce niczym w lustrze przegląda się historia muzyki: wielkie nazwiska, estetyki, gatunki. Sporo tu impresji, dyskretnej ironii a przede wszystkim wielkiej radości grania.

Hélène Duret ― klarnety/wokal

Pierre Tereygeol ― gitara/wokal

Maëlle Desbrosses ― altówka/wokal

29.04 (piątek)

Torbjörn Zetterberg & Susana Santos Silva Duo [PT/SE]

Susana Santos Silva „Impermanence” [PT]

Alfons Slik [PL/DK]

godz. 19.00 lokalizacja: Katowice Miasto Ogrodów, sala koncertowa (widownia na scenie)

DUO

Susana Santos Silva to czołowa postać portugalskiej sceny free jazzowej i improwizowanej. Zaczynała grać na trąbce barokowej, szlifowała swój talent w Music College w Porto, dzisiaj trąbkę wymienia również na flet i flugelhorn i stale poszerza spectrum wpływów i ekspresję instrumentów. All About Jazz uznaje ją za jeden z najbardziej wyrazistych głosów europejskiego jazzu awangardowego. Downbeat dodaje: „Hipnotyzująca, intensywna, odurzająca”. Torbjörn Zetterberg jest kontrabasistą, znanym chociażby ze współpracy z Jonasem Kulhammerem, jak również komponuje. Duet w 2012 roku nagrał swój debiut „Almost Tomorrow”, osiem lat później, podejmując wątek z pierwszego albumu, instrumentaliści w studiu Zettemberga zrealizowali drugą płytę „Tomorrow”. Ich muzyka to szerokie spektrum stylów i gatunków – od muzyki klasycznej i współczesnej po jazz. Intensywna, odważna i kreatywna. Idealnie zbalansowana między kompozycją a improwizacją.

Torbjörn Zetterberg [SE] ― kontrabas

Susana Santos Silva [PT] ― trąbka, flugel

IMPERMANENCE

Kwintet powstał w wyniku współpracy z festiwalem Guimarães Jazz, materiał został zarejestrowany w Centrum Kultury Vila Flor. Impermanence tworzą: Suzana Santos Silva, João Pedro Brandão na saksofonie altowym (i flecie), Hugo Raro na fortepianie, Torbjörn Zetterberg na kontrabasie i Marcos Cavaleiro na perkusji. Wszystkie kompozycje oparte są na oryginalnych motywach Santos Silvy – otwartych na współczesność, estetyczną różnorodność, podkreślają dynamikę zespołu i indywidualne cechy każdego instrumentalisty. Zupełna wolność twórcza, uwodzicielskie melodie, doskonałe kompozycje, szerokie horyzonty – oto niewątpliwe cechy projektu i jego autorów.

Susana Santos Silva [PT] ― trąbka, flugel

João Pedro Brandão [PT] ― saksofon, flet

Hugo Raro ― [PT] fortepian

Torbjörn Zetterberg [SE] ― kontrabas

Marcos Cavaleiro [CH] ― perkusja

Koncert w ramach współpracy/ wymiany artystycznej z Porta Jazz w Portugalii

ALFONS SLIK

Duet Alfons Slik tworzą Grzegorz Tarwid ― wokalista i klawiszowiec oraz Szymon Gąsiorek odpowiedzialny za elektronikę i perkusję. Muzycy poznali się w Kopenhadze na studiach

w Rhytmic Music Conservatory, zadebiutowali w 2019 roku w oficynie Love&Beauty Music albumem „Nie przejmuj się”. Współpracowali m.in. ze Zbigniewem Namysłowskim, Marcinem Maseckim, Mikołajem Trzaską, Thurstonem Moorem. Ich muzyka ekspresyjnie łączy instrumentalny warsztat z nieposkromionymi recytacjami i eksperymentami brzmieniowymi. Oscyluje między jazzem, free jazzem, współczesną klasyką, rock’n’rollem i polskimi zwyczajami weselnymi.

Grzegorz Tarwid ― fortepian, głos

Szymon Gąsiorek ― perkusja, głos

30.04 (sobota) MIĘDZYNARODOWY DZIEŃ JAZZU

LARGE UNIT [NO/SE/BE/NL/FI/BR/DK]

Międzynarodowa orkiestra Paal Nilssen-Love’a [NO]

godz. 19.00

lokalizacja: Pałac Młodzieży w Katowicach, sala teatralno-kinowa

„Piekielny, monolityczny kolos. Nowy rozdział w historii jazzowych big bandów“ ― tak o Large Unit pisał Euan Andrews na łamach „Rock’n’Rolle’a”. W istocie to nie big band, ale odpowiedź na tradycję big bandową. Wszystkie kompozycje są dziełem Paala Nilssena-Love’a, założyciela LU. Zespół tworzy dziś kilkunastu skandynawskich instrumentalistów młodszego pokolenia związanych z kręgiem muzyki improwizowanej. Nilssen-Love stawia na swobodę, muzyka meandruje między improwizacją, eksperymentami z dźwiękiem, zabawą i powagą. Na scenie ta mieszanka staje się iście wybuchowa. Nowe wcielenie formacji ― Extra Large Unit ― zadebiutowało niedawno albumem „More Fun, Please”.

Large Unit na JAzzArt Festivalu zagra w składzie:

Niklas Barnö [SE] ― trąbka

Mats Äleklint [SE] ― puzon

Kristoffer Alberts [NO] ― saksofon tenorowy i altowy

Julie Kjær [DK] ― saksofon altowy i flet

Hanne De Backer [BE] ― saksofon barytonowy

Per Åke Holmlander [SE] ― tuba

Kalle Moberg [NO] ― akordeon

Terrie Ex [NL] ― gitara elektryczna

Tommi Keranen [FI] ― elektronika

Ingebrigt Håker Flaten [NO] ― kontrabas i kontrabas elektryczny

Christian Meaas Svendsen [NO] ― kontrabas i elektryczna gitara basowa

Andreas Wildhagen [NO] ― perkusja i instrumenty perkusyjne

Paal Nilssen-Love [NO] ― perkusja i instrumenty perkusyjne

Celio de Carvalho [BR/NO] ― perkusja

Jędrzej Siwek „La Mer” [PL]

godz. 21.00

lokalizacja: secret location (zdradzimy wkrótce)

Artysta dźwiękowy, radiowiec, didżej, malarz abstrakcjonista, projektant logotypów i identyfikacji wizualnych. Jędrzej Siwek tworzy z renesansowym rozmachem. La Mer jest kolejną po „Music for Glass” zaskakującą kompozycją w dorobku twórcy. Swobodna, współczesna interpretacja Claude’a Debussego wykorzystuje wszystkie autorskie techniki i strategie: eksperyment elektroakustyczny, elektronikę swobodnie łączoną z dźwiękami przedmiotów (nie)codziennego użytku, nagrania terenowe. La Mer w wersji live jest improwizacyjnym rozwinięciem oryginału. Koncert zrealizowany będzie przy użyciu elektroniki, zanurzonego w wodzie hydrofonu, efektów typu chorus, reverb, delay i wizualizacji o repetytywnym charakterze. Nastawmy się na solidną porcję impresyjnego dźwięku i obrazu.

Jędrzej Siwek ― syntezator, rekorder, theremin, instrumenty elektroniczne

BILETY

Bilety na koncert (+ spotkanie poetyckie) w dniu 26 kwietnia w cenie 25 zł dostępne wyłącznie na teatrslaski.art.pl/bilety oraz w kasie Teatru Śląskiego (czynna: pn. ― sob. godz.10.00 ― 13.00 oraz 14.00 ― 19.00).

Bilety na pojedynczy koncert w dniach 28 kwietnia i 30 kwietnia w cenie: 20 zł (50% zniżki na Katowicką Kartę Mieszkańca) dostępne na interticket.pl i kupbilecik.pl.

Bilet łączony na 3 koncerty w dniu 29 kwietnia w cenie 50 zł (50% zniżki na Katowicką Kartę Mieszkańca) dostępny na interticket.pl i kupbilecik.pl.

Karnety w cenie: 120 zł (50% zniżki na Katowicką Kartę Mieszkańca). Liczba karnetów ograniczona. Karnety dostępne na interticket.pl.

Bilety/ karnety dostępne również w kasie Miasta Ogrodów (czynna: pn. ― pt. godz. 10.00 ― 17.00).

Rezerwacje: 32 609 03 32, bilety@miasto-ogrodow.eu