JAZZ Od Nowa Festival: Innercity Ensemble & Ray Dickaty / Marek Napiórkowski WAW-NYC

21 lutego, w toruńskim klubie Od Nowa, startuje 18. edycja festiwalu Jazz Od Nowa. Jako pierwszy na scenie pojawi się Innercity Ensemble, któremu towarzyszyć będzie Ray Dickaty. Następnie wystąpi Marek Napiórkowski, który zaprezentuje materiał a albumu "WAW-NYC".

Innercity Ensemble to produkcje toruńskich jazzmanów na JONF miały zasadniczo charakter marginalny wobec głównych atrakcji programu: by przywołać występy Brunerschaft albo Q-rek Group na edycjach początkowych. W roku bieżącym Innercity Ensemble – z istotnym elementem lokalnym w osobach Rafałów Iwańskiego i Kołackiego – okaże się niewątpliwie jednym z mocniejszych punktów festiwalowego afisza.

Niemal wszyscy członkowie tej toruńsko-bydgosko-poznańskiej grupy swą drogę artystyczną zaczynali od punka, głównie w odmianie hardcore – by, zachowujac poniekąd ducha postpunkowego minimalizmu, zawędrować w rejony luźno rozumianego avant-rocka, gdzie można też odnaleźć tak zwaną swobodną improwizację (Ziołek i grający z nim od dawna Popowski), elektroniczne eksperymenty brzmieniowe (Dziubek), jazzową czy raczej post-yassową narrację (Jachna ze związanego z bydgoskim „Mózgiem” zespołu Sing Sing Penelope) albo wreszcie abstrakcyjne pejzaże sonorystyczne, zbudowane na bazie brzmień egzotycznych instrumentów dętych, perkusyjnych bądź też przedmiotów znalezionych w rodzaju złomu (obaj Rafałowie).

Wcześniejsze propozycje Ziołka (na przykład pod szyldem „Stara Rzeka”) oraz Hati, najważniejszego zespołu Rafałów (przede wszystkim album Hati vs. Z’EV # , wydany przez włoską firmę Ars Benevola Mater, a nagrany ze ś. p. Stefanem Joelem Weisserem, znanym w świecie głównie jako prekursor tak zwanej industrial music), wzbudziły znaczne zainteresowanie i uznanie za granicą: nieco inaczej niż w kraju ojczystym… O najnowszej płycie Innercity Ensemble Adam Baruch, polsko-izraelski krytyk jazzowy o międzynarodowej renomie, napisał natomiast, że jest to „kawałek pięknej i fascynującej muzyki, która penetruje nieznane dotąd obszary – tak jak muzyka od zawsze powinna”.

Pozostaje dodać, że gościem zespołu na toruńskim koncercie będzie Ray Dickaty: urodzony w Liverpoolu, a osiadły w Polsce saksofonista, założyciel i główny dyrygent cenionej w świecie Warsaw Improvisers Orchestra, znany ze współpracy z nie zawsze jazzowymi swobodnymi improwizatorami (jak współzałożyciel słynnego AMM, perkusista Eddie Prevost, czy saksofoniści Lol Coxhill i znany już festiwalowej publiczności Peter Brőtzmann) bądź też artystami z szeroko rozumianego kręgu rocka (jak Suicide, Sonic Youth, Radiohead, albo sam Neil Young) czy nawet rhythm-and-bluesa (jak Dr. John, legendarny mistrz psychodelii voodoo). Warto także zaznaczyć, iż koncert ten będzie niejako pierwszą próbą przerzucenia pomostu między JONF a współorganizowanym przez Rafałów CoCArt Music Festival: innym ważnym, jakkolwiek dość elitarnym (w sensie postawangardowym) punktem w kalendarium muzycznym grodu Kopernika.

Jak twierdzi Joachim Ernst Berendt, jeden z największych autorytetów w materii jazzu, „historia gitary zaczyna się dla współczesnego muzyka jazzowego od Charliego Christiana” – czyli od czasu kiedy ten ostatni zaczął grać z Benny’m Goodmanem, a sam jazz istniał od lat około czterdziestu. Wynikałoby stąd, że gitara nie może być tutaj instrumentem wiodącym – pozostając z całym szacunkiem dla takich mistrzów, jak Grant Green, John Abercrombie, John McLaughlin czy Marc Ribot. Nic dziwnego zatem, że historia JONF odnotowała do tej pory stosunkowo niewielu wirtuozów tego instrumentu: między innymi Szweda Ulfa Wakeniusa ze słowackim AMC Trio (2011), Anthimosa Apostolisa (2012), nieodżałowanego Jarosława Śmietanę (2001 i 2009), a także Marka Napiórkowskiego.

Zadebiutował on tu w 2004 roku jako członek kwartetu Ścierański–Napiórkowski–Jakubek–Dąbrówka, swoistej supergrupy polskiego fusion w sensie nie tylko jazzrockowym, skupiającej muzyków znanych ze String Connection, Walk Away, Woobie Doobie i Funky Groove. W tym ostatnim Napiórkowski był w poprzedniej dekadzie współliderem – wkrótce po występie na JONF rozpoczął zaś karierę solową, która przyniosła do tej pory kilka płyt autorskich, w tym szczególnie bogatą brzmieniowo UP (2013), sześć nominacji do prestiżowej Nagrody Muzycznej Fryderyk w kategoriach Jazzowy Muzyk Roku i Jazzowy Album Roku, a także udział w realizacji ponad stu płyt innych wykonawców. Współpracował z artystami tak różnymi, jak Pat Metheny, Marcus Miller, Sugar Blue, Tomasz Stańko czy Leszek Możdżer – natomiast o jego muzycznej wszechstronności wymownie świadczy daleki od fusion w jakimkolwiek sensie album Celuloid (2015), nagrany w akustycznym duecie gitarowym z Arturem Lesickim i zawierajacy poetycko wręcz subtelne opracowania popularnych tematów polskiej muzyki filmowej.

Polską (warszawską) część obecnej grupy Napiórkowskiego dopełnia kontrabasista Sławomir Kurkiewicz, znany na międzynarodowym rynku jazzowym jako członek The Marcin Wasilewski Trio, które wyewoluowało z tym bardziej znanego tam kwartetu Tomasza Stańki. „Kontyngent” amerykański (nowojorski) tworzą natomiast Manuel Valera – kubański pianista, od prawie dwóch dekad zamieszkały w największej metropolii USA, dzięki albumowi New Cuban Express nominowany do nagrody Grammy, a do współpracy zapraszany na przykład przez Arturo Sandovala, Paquito de Riverę i Johna Patitucciego – oraz Clarence Penn, jeden z najbardziej rozchwytywanych perkusistów jazzowych, między innymi przez ś. p. Dizzy’ego Gillespie’go, Stanleya Clarke’a czy... Napiórkowskiego. Wszystkich amatorów szeroko, niebanalnie rozumianej fuzji jazzowo-rockowej czeka zatem prawdziwa uczta.

CO? – 18. JAZZ Od Nowa Festival: Innercity Ensemble & Ray Dickaty / Marek Napiórkowski WAW-NYC
KTO? – Ray Dickaty, Innercity Ensemble:  Radosław Dziubek, Rafał Iwański, Wojciech Jachna, Rafał Kołacki, Artur Maćkowiak, Tomasz Popowski, Jakub Ziołek / Marek Napiórkowski, Manuel Valera, Robert Kubiszyn, Clarence Penn
GDZIE? – Klub Od Nowa, Toruń
KIEDY? – 21/02/2018, 20:00