Skrzyżowanie Kultur 2015: HulyaiHorod / Ethno-Trio Troitsa / Nasta Niakrasava / R.U.T.A. / Koçani Orkestar

22-go września w namiocie festiwalowym przed Pałacem Kultury i Nauki w Warszawie, w ramach festiwalu Skrzyżowanie Kultur 2015, usłyszymy HulyaiHorod, Ethno-Trio Troitsa, Nasta Niakrasava, R.U.T.A. oraz Koçani Orkestar.

Zespół powstał w 2002 roku w Kirowogradzie, mieście w centralnej Ukrainie. Repertuar HulyaiHorod to tradycyjny folk z regionów Środkowego-Dniepru: Czerkiesji, Połtawy i Kirowogradu, połączony z pełną gamą pieśni ceremonialnych, lokalnych a także muzyki instrumentalnej.

Głównym założeniem grupy jest traktowanie folku, jako niezależnej i pełnowartościowej gałęzi kultury. Choć wszyscy członkowie mają wykształcenie muzyczne, nie uważają się za teoretyków, a raczej aktywnych kontynuatorów tradycji folkowych. Często organizują warsztaty, podczas których prezentują tradycyjne ukraińskie tańce ludowe takie jak hopak, kazaczok i wiele, wiele innych. W swej twórczości chcą zachować autentyczność wykonywanej muzyki i tańców i całkowicie odrzucają myśl o scenicznych kompromisach.

Nie znaczy to jednak, że ograniczają się tylko do odtwarzania tradycyjnych form. Jednym z głównych działań grupy jest odkrywanie nowych inspiracji muzycznych i przekraczanie barier regionalnych w zakresie muzyki folkowej. HulyaiHorod brał udział w wielu festiwalach oraz folkowych projektach nie tylko na Ukrainie, ale również w Niemczech, Polsce, Danii, Gruzji i na Litwie. Polskiej publiczności może być znany z projektu Na uschod. Wolność albo śmierć, w trakcie którego współpracowali z zespołem R.U.T.A. w stworzeniu albumu pieśni buntów Ukrainy, Białorusi i Rosji.

HulyaiHorod swoją pierwszą płytę wydał w 2005 i od tego czasu ich dyskografia systematycznie się powiększała. Obecnie pracują nad najnowszym projektem HulyaiHorod GG, który łączy w sobie unikalne, etniczne melodie ukraińskie z muzycznymi trendami z całego świata.

Białoruski zespół Ethno-Trio Troitsa swoją twórczość określa mianem muzyki inspirowanej lądem tysiąca jezior. Słowiańska wrażliwość, pogańska nieprzewidywalność i folkowy rock, przyprawiający o gęsią skórkę, to w białoruskiej muzyce etnicznej niecodzienna kombinacja. Jednak Troitsa wie jak te elementy idealnie połączyć.

Trio założył w 1996 roku etnomuzykolog i instrumentalista Ivan Kirchuk, którego dudniący, basowy głos i gęsta broda przywodzą na myśl kozaków w wysokich butach i futrze. Charyzmatyczny lider grupy jest emerytowanym wykładowcą na Uniwersytecie Kultury w Mińsku. Oprócz niego w zespole gra Yury Dzmitrieu – muzyk smyczkowy oraz Jury           Paulouski – perkusista.  Brzmienie Troista tworzą niewielkie instrumenty perkusyjne, gwizdki i kalimby – składający się cienkich blaszek przytwierdzonych do drewnianej deseczki. To dzięki nim zespół tworzy intymną atmosferę tradycyjnych, folkowych pieśni ze współczesnym zacięciem.

Zapytani o swoją twórczość, odpowiadają tak: dziś mieszkamy w miejscu gdzie jest tylko kilka starych dębów i tylko paru z nas świętuje tradycyjne białoruskie święta takie jak Koljada czy Orj. Pszczoły nie bzyczą, a kaczki nie kwaczą już tak często na podwórzach białoruskich domostw, ale za to wszyscy wciąż doskonale wiemy jak wyrażać smutek, szczęście, cierpienie i śmiech w jednym uniwersalnym języku – języku matki natury, języku życia. I właśnie o tym jest nasza muzyka. To natura przebija skorupę stresu współczesnego życia i problemów, które uderzają ludzi na co dzień. Trafia prosto w ich serca, pozwalając im poczuć kwintesencję antycznej mądrości, która od pokoleń, bez względu na kulturę czy różnice językowe, pozwalała przetrwać ludzkości.

Według krytyków muzycznych zespół tworzy folkową fuzję z wpływami muzyki z całego świata.

Wokalistka i badaczka kultur ludowych. Od dłuższego czasu zajmuje się muzyką białoruskiego Polesia, a w ciągu ostatnich dwóch lat prowadzi także badania w zakresie kultury muzycznej Nadniemnia.

Nasta Niakrasava jest jedną z pierwszych młodych artystek białoruskich, która z tradycyjnymi pieśniami a cappella wyszła na profesjonalną scenę. W swojej praktyce muzycznej odwołuje się do tradycyjnych manier wykonawczych, które stanowią znak rozpoznawczy projektów, w które wokalistka się angażuje. W ramach zespołu Kviecień rekonstruuje ludowe pieśni i tańce białoruskie, z zespołem FolkRoll w sposób awangardowy podchodzi do interpretacji ludowej poezji, a wraz z zespołem R.U.T.A. za pomocą tradycji tworzy sztukę zaangażowaną. Laureatka wielu festiwali międzynarodowych. Wraz z zespołem FolkRoll otrzymała Grand Prix oraz specjalną nagrodę im. Czesława Niemena na XII Festiwalu Folkowym Polskiego Radia "Nowa Tradycja 2009".

R.U.T.A. - Ruch Utopii, Transcendencji, Anarchii / Reakcyjna Unia Terrorystyczno Artystowska. Radykalny klan muzyczny. Heretycka koalicja banitów, renegatów, kulturowych infamisów. Krzyk buntu z czeluści świata feudalnego, który przeminął, zmienił oblicze, ale się nie skończył. Sprzeciw wobec kasty panów i społeczeństwa niewolników.

Cztery wieki niedoli, biedy i niewolnictwa zaklęte w pandemonicznych kompozycjach. Dźwięki proste i szczere aż do krwi. Dawne instrumenty, ludowa liryka i uniwersalne przesłanie. Wiecznie aktualne. Wedle druidzkiej zasady - Prawda przeciw światu.

Projekt powstał z inicjatywy Maćka Szajkowskiego - założyciela i muzyka Kapeli ze Wsi Warszawa. Opiera się na archaicznych tekstach piosenek buntu chłopów przeciw feudalnemu systemowi wyzysku. Do ich wykonania zaproszona została czołówka wokalistów polskiego zaangażowanego rocka: Paweł "Guma" Gumola (Moskwa), Robert "Robal" Matera (Dezerter), Nika (Post Regiment) oraz Hubert "Spięty" Dobaczewski (Lao Che). Muzyka wykonywana jest na instrumentach akustycznych: lirze korbowej, fidelach płockich, suce biłgorajskiej, sazach, tradycyjnych barabanach, bębnach obręczowych, kontrabasie i pile przez plejadę osobistości muzyki folk.

W niewielkiej wsi we wschodniej Macedonii narodziła się legenda współczesnej sceny bałkańskiej. Dudniące bębny, rytmiczne tuby, pełne pasji solówki na trąbce, a przede wszystkim szczera radość i poruszająca do tańca energia to znaki rozpoznawcze tej niezwykłej romskiej kapeli. W ich twórczości odnajdziemy połączenie muzyki bałkańskiej, tureckiej i bułgarskiej ze szczyptą latynoamerykańskiej egzotyki. Całość wybrzmiewa w charakterystycznej dla Bałkanów oraz Bliskiego Wschodu zachwianej rytmice, zwanej aksak, w której rytm wybijany jest w sygnaturze 7/8.

Koçani Orkestar założył w 1997 roku trębacz, Naat Veliov. Potężną energią i niespotykaną oryginalnością wydanej w tym samym roku płyty L'Orient est rouge (Wschód jest czerwony) zespół zupełnie zaskoczył zachodnią część świata. Dziś, ich najbardziej rozpoznawalnym utworem jest bez wątpienia Siki Siki baba z albumu Alone at my wedding. Sam album zachwycił wielu młodych artystów w tym znakomitego Zacha Condona z zespołu Beirut, który wielokrotnie inspirował się twórczością Koçani Orkestar. W 2007 artyści połączyli siły na wspólnym występie w Paryżu dla La Blogotheque.

Zespół ma na swoim koncie pokaźną dyskografię i występy na największych festiwalach na całym świecie. Ich utwory remiksowali i interpretowali tacy artyści jak Señor Coconut, Animal Collective, Susheela Raman, czy Mercan Dede. Jednak, pomimo ogromnej sławy, często grają na miejscowych, macedońskich weselach, gdzie używają tradycyjnych instrumentów takich jak darbuka, banjo czy klarnet.

CO? – Skrzyżowanie Kultur 2015: HulyaiHorod, Ethno-Trio Troitsa, Nasta Niakrasava, R.U.T.A.,  Koçani Orkestar
KTO? – HulyaiHorod, Ethno-Trio Troitsa, Nasta Niakrasava, R.U.T.A.,  Koçani Orkestar
GDZIE? – Namiot festiwalowy przed PKiN, Warszawa
KIEDY? – 22/09/2015, 19:00
BILETY? - 40 zł / 200 zł (karnet)