JAZZ Od Nowa Festival: ZIMPEL/REISINGER DUO / TOMASZ STAŃKO BAND

XII JAZZ Od Nowa Festival 

ZIMPEL/REISINGER DUO

Wacław Zimpel (Polska) – klarnet B, klarnet basowy

Wolfgang Reisinger (Austria) – perkusja, elektronika

Jazz, jako muzyka zrodzona w Storyville, czyli nowoorleańskiej dzielnicy rozpusty (tak przynajmniej sugeruje Leopold Tyrmand w swej pamiętnej książce U brzegów jazzu), z natury rzeczy nie mógł mieć wiele wspólnego z tak zwaną muzyką poważną, w ubiegłym stuleciu coraz bardziej zasklepioną w elitaryzmie kultury wysokiej. Od czasów modern jazzu, fascynacji Charlie'go Parkera Strawińskim etc. te odległe światy zaczęły zbliżać się do siebie. W obsadzie tegorocznego „Jazz Od Nowa Festival” najlepszego przykładu dostarcza tutaj Wacław Zimpel, absolwent poznańskiej Akademii Muzycznej w klasie klarnetu, jako wykonawca penetrujący głównie rejony free jazzu i free improv – między innymi we współpracy z Mikołajem Trzaską i ze słynnym amerykańskim saksofonistą Kenem Vandermarkiem. Inspirują go głównie klasycy free jazzu – obok Coltrane'a czy Colemana głównie Eric Dolphy jako kolega po klarnetowym fachu – i koryfeusze dwudziestowiecznej „poważnej” awangardy, jak Webern czy wspomniany już Strawiński. Zadebiutował w zespole Emergency, obecnie udziela się w trio z basistą Wojciechem Traczykiem i perkusistą Robertem Raszem – największy sukces odniósł jednak chyba z Undivided. Passion (2010), pierwsza płyta tego kwartetu została uznana przez All About Jazz, podobno najbardziej prestiżową witrynę internetową zajmującą się jazzem, za „najlepszy nowy album roku” – ozdobiony, dodajmy, gościnnym udziałem amerykańskiego pianisty Bobby'ego Fewa, postrzeganego jako kontynuator tradycji Theloniousa Monka i Buda Powella (na kolejnej płycie zespołu wystąpił inny wybitny Amerykanin, klarnecista Perry Robinson).

Akademickim wykształceniem muzycznym legitymuje się również jego partner, Wolfgang Reisinger, który studiował fortepian w konserwatorium wiedeńskim, a w Hochschule für Musik – perkusję (pod kierunkiem muzyka Filharmonii Wiedeńskiej, Richarda Hochreinera). Jako wykonawca rozwinął się głównie w tym drugim kierunku, choć oprócz klasycznego zestawu perkusyjnego wykorzystuje też instrumentarium elektroniczne, w sensie repertuarowym zaś najczęściej penetruje pogranicze jazzowej i „poważnej” awangardy – na przykład jako członek słynnej Vienna Art Orchestra, w której grał od 1979 do 1989 roku, albo indywidualnie w programie koncertowym Project Extended Solo Drumming, łączącym brzmienie perkusji akustycznej z sonorystyką z kręgu „live electronics”. Współpracuje też z muzykami tak różnymi, jak mistrz saksofonu jazzowego Dave Liebman (ongiś w zespołach Elvina Jonesa, Miles Davisa i Chicka Corei), avant-jazzowy gitarzysta francuski Marc Ducret (znany publiczności ubiegłorocznej edycji „Jazz Od Nowa Festival”) czy... grający na koto Japończyk Kazue Sawai. Zważywszy na różnorodność inicjatyw artystycznych Reisingera, można chyba przypuścić, że wzorem Wacława Zimpla, byłby on skłonny określić swą wielorako awangardową twórczość jako „muzykę świata” – której bogactwo i urok na pewno udzielą się toruńskiej publiczności.

TOMASZ STAŃKO BAND

Tomasz Stańko – trąbka

Dominik Wania – fortepian

Sławomir Kurkiewicz – kontrabas

Olavi Louhivuori (Finlandia) – perkusja

Przyjąwszy franklinowską wykładnię „Amerykańskiego Marzenia”, które spełnia się po latach wytężonej i rzetelnej pracy, za jego adekwatną jazzową egzemplifikację będziemy z pewnością mogli uznać karierę Tomasza Stańki, który choć od dawna znany jako wybitny jazzman w skali międzynarodowej, dopiero w jesieni życia naprawdę zaznał słodyczy światowej renomy. Przypomnijmy tylko prestiżowy tytuł Europejskiego Muzyka Roku AD 2002, nagrody Fryderyka w latach 1997, 1999, 2000 i 2010 w kategoriach „Jazzowy album roku” i „Jazzowy muzyk roku”, absolutny prymat w ankiecie Jazz Top magazynu „Jazz Forum” od początku bieżącego stulecia, Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski AD2011 „za wybitne zasługi dla kultury narodowej” - nie mówiąc już o sukcesach w dziedzinie animacji kultury (w 2003 roku stworzył „Jesień Jazzową” w Bielsku-Białej, jeden z najciekawszych polskich festiwali w tym obszarze muzycznym i do dziś udziela się jako jego dyrektor), czy o stosunkowo świeżym statusie jazzowego obywatela świata, zamieszkałego w Warszawie, Krakowie i Nowym Jorku...

Wszystkie te laury to, rzecz jasna, efekt tyleż pracy, ile talentu i niezwykłej osobowości artystycznej Pana Tomasza, który po wczesnych nagraniach z Komedą, stanowiących ich częściową kontynuację free jazzowych zawirowaniach słynnego kwintetu z Seifertem i Muniakiem czy wreszcie jazz-rockowych meandrach, udokumentowanych nagraniami z SBB czy C.O.C.X., potrafił odnaleźć się – bez większego uszczerbku dla swej wiarygodności jazzowego nowatora – w estetyce ECM Records, przez niektórych postrzeganej jako niezbyt jazzowa. Nasycił bowiem jej kontemplacyjny chłód mrocznym liryzmem, pulsującym dawnym free-jazzowym niepokojem – jak publiczność „Jazz Od Nowa Festival” miała możność przekonać się już dwukrotnie.

Koncert tegoroczny będzie poniekąd refleksem poprzednich – na kontrabasie zagra bowiem Sławomir Kurkiewicz, który wystąpił na naszym festiwalu w 2002 roku, w polskim kwartecie słynnego trębacza, a za perkusją zasiądzie Olavi Louhivuori, rytmiczna podpora jego kwartetu „nordyckiego”, z którym przyjechał tu ponownie sześć lat później. Składu dopełni Dominik Wania, jeden z najbardziej obiecujących i wszechstronnych pianistów polskich młodego pokolenia, znany zarówno ze współpracy z jazzową elitą (Zbigniew Namysłowski, Janusz Muniak, Dave Liebman, Eddie Henderson), jak i z udziału w wielu festiwalach muzyki klasycznej. Razem zaprezentują muzykę, która wzorem dwóch wspomnianych wyżej występów, będzie najprawdopodobniej lokowała się w obszarze specyficznie rozumianego ECM-owskiego mainstreamu – to znaczy będzie przesycona indywidualną energią twórczą Tomasza Stańki – jednej z najwybitniejszych postaci światowego jazzu przełomu tysiącleci.

Od Nowa, godz. 20:00

Bilety: 50 zł - przedsprzedaż; 60 zł - w dniu koncertu