"Co słychać: Karkowski - Xenakis"

22-go sierpnia, o godzinie 19:30, w Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Warszawie odbędzie się kolejny koncert z cyklu "Co słuchać". Tym razem usłuszeć będzie można kompozycje Zbigniewa Karkowskiego i Iannisa Xenakisa.

Pomysł, aby na jednym koncercie wykonać muzykę Zbigniewa Karkowskiego i Iannisa Xenakisa, powstał w grudniu ubiegłego roku, po śmierci polskiego kompozytora. Wydawał się oczywisty i naturalny, choć domeną Karkowskiego była muzyka noise i rzadko występował poza kontekstem tej sceny.

Argumentów przemawiających za takim zestawieniem jest wiele. W 1989 roku Karkowski był na rezydencji w Les Ateliers UPIC, centrum rozwoju i promocji systemu kompozycji komputerowej, stworzonego i używanego przez Xenakisa. Uczestniczył też w kilku jego wykładach na Université de Paris I. Wielokrotnie przyznawał, że doświadczenie to było dla niego kształtujące, nazywał Xenakisa „prawdziwym wizjonerem” i „nauczycielem innym od wszystkich”. Wiele lat później zainicjował projekt poświęcony Persepolis (1971), w ramach którego autorskie remiksy elektroakustycznej epopei Xenakisa przygotowali m.in. Otomo Yoshihide, Ryoji Ikeda, Merzbow i Francisco Lopéz. Owocem projektu, powstałego pod patronatem Xenakisa, jest wydany w 2002 roku dwupłytowy album zawierający oryginalną kompozycję Xenakisa oraz jej dziewięć reinterpretacji – w tym „Doing by Not Doing” samego Karkowskiego.

Obu kompozytorów łączyło podobne podejście do dźwięku, Karkowski chętnie wykorzystywał typowe dla Xenakisa procedury stochastyczne, w muzyce elektronicznej osiągał efekty brzmieniowe często nieodległe od kompozycji Xenakisa.
James Harley, autor książki Xenakis: His Life in Music i były uczeń greckiego kompozytora, widzi w Karkowskim jednego z jego bezpośrednich spadkobierców.
Zdecydowanie mniej oczywiste (i przez to bardziej kuszące) jest zainteresowanie Karkowskiego drugą, „antyczną” stroną twórczości autora Orestei – ową archaiczną surowością nawiązań do najstarszej greckiej kultury mykeńskiej, ale także tradycyjnej sztuki japońskiej, silnie obecną zwłaszcza w utworach na chór i perkusję Xenakisa.

Program koncertu krzyżuje te wątki: łączy abstrakcyjną, ale niezwykle intensywną i zmysłową muzykę elektroakustyczną Karkowskiego z ascetycznie rytualnymi kompozycjami perkusyjnymi Rebonds A i B Xenakisa z lat 1987-88. Punktem kulminacyjnym wieczoru będzie Encumberance na chór i elektronikę Karkowskiego, utwór skomponowany w 2009 roku na zamówienie Antoniego Beksiaka i Międzynarodowego Spotkania Wokalnego „Gębofon”.

Koncert jest zapowiedzią większego projektu badającego estetyczne związki twórczości Zbigniewa Karkowskiego i Iannisa Xenakisa, a także muzykę instrumentalną polskiego kompozytora, kojarzonego przede wszystkim z muzyką elektroniczną. Planowane są m.in. dwa koncerty z czterema utworami Karkowskiego na instrument solo i elektronikę, w tym z ukończonym tuż przed śmiercią niewykonanym dotąd kontrabasowym Studio Varèse. Przyszłoroczne wydarzenie, organizowane przez agencję Sonora, odbędzie się najprawdopodobniej pod szyldem Turning Sounds.

CO? – "Co słychać: Karkowski - Xenakis"
KTO? – Miłosz Pękala, Zespół Wokalny „Gęba”, Antoni Beksiak, Wolfram
GDZIE? – Muzeum Sztuki Nowoczesnej, Warszawa
KIEDY? – 22/08/2014, 19:30
BILETY? – wstęp wolny